SINING ulihi lang, sunu sa balita sang Rappler sadtong Disyembre 26, 2020, liwat nga pinahog ni President Duterte ang United States nga i-terminate ang Visiting Forces Agreement (VFA).
Ina kon indi kuno mahatag sang US dayon ang ginapangayo niya nga 20 ka milyon ka doses sang COVID-19 vaccines.
Ngaa daw amo gid ina ka interesado si Presidente sa Pfizer vaccines? Daw luyag man bala niya magkuha sang Chinese vaccines nga 50 percent lang ang “efficacy” bisan pa yara man ang Pfizer nga may 90 percent nga “efficacy”.
Nagapati gani ang iban nga nakakuha na sang Chinese vaccines si Presidente kag natublok na ini sa mga soldado sang Armed Forces of the Philippines (AFP). Agud makig-ugyon sa People’s Liberation Army of China? Huwag po! Ayaw namin ng Komunismo! Ayaw namin nang diniktador na gobyerno!
Ga-pretend lang ina si Presidente nga luyag niya ang Pfizer vaccines. Ang matuod luyag gid niya ining Chinese product bisan halos wala epekto ini sa mga pumuluyo!
Indi man seguro, a. Sosyalista lang si Presidente kag indi Komunista, siling gani niya.
***
Una ginplano i-terminate ang VFA ni President Duterte sa una pa lang nga binulan niya sa pwesto sadtong 2016 sang wala ma-renew sang US ang isa ka aid package para sa Filipinas.
Ginhimo man niya ining pamahog sadtong Enero 2020 sang ginkanselar sang US government ang visa ni Senador Ronald “Bato” de la Rosa sa pagpati sini nga arkitekto ang sadto PNP Chief sang maduguon nga away kontra droga sa pungsod.
Sadtong Pebrero 2020 nagpadala na gid siya sing notisya sa US Embassy nga gina-terminate niya ang VFA pagkatapos sang anom ka bulan, ukon tubtub na lang sa Agosto 2020, samtang padayon ang pagpabutyag niya sang “dislike” sa US.
Ugaling wala malingkang si US President Trump, kag ginbalewala ang ining pamahog ni Duterte. Siling ni Trump maayo gani ini agud maibanan ang badyet sang ila military nga indi naman makasablag sa ila tinutuyo sa China Sea.
Sa wala niya napabutyag nga rason, naglisu ang ulo ni Presidente Duterte kag gin-suspendir ang iya order nga i-terminate ang VFA. Duha ka beses gid – sadtong Hunyo kag Nobyembre 2020 – nga nagpabalik sang VFA tubtub 2021.
Sang sini lang ugaling, liwat pa gid nga namahog si Presidente Duterte nga i-terminate ang VFA.
This time, sa nasiling ta na sa ibabaw, pinahog niya ang US nga i-terminate ang VFA kon indi maka-deliver ang US sang 20 ka milyon ka doses sang bakuna kontra COVID-19, kag pronto! Ina tungod kuno sa delay sang deal sang pungsod sa Pfizer pharmaceutical Company sa US.
Pero ano gid bala ang matuod parti sini? Sunu sa kay Philippine Ambasador Jose Manuel Romualdez sa US nahisugtan na ang deal sa Pfizer sadtong Nobyembre 2020 pa.
Ang problema lang kay daw bao ang panghulag sang mga ahensya agud maaprubahan ang Confidentiality Disclosure Agreement (CDA) nga kinahanglan agud maaprubahan na ang deal sa Pfizer.
Sa matuod, indi problema ang pagkuha sang Pfizer vaccines tungod nagpasalig ang US government nga I-prioritize ang paghatag sining mga vaccine sa mga kaalyado sini lakip na ang Filipinas.
Indi man kinahanglan ang down payment agud makakuha ang Filipinas sini. Kag barato lang ini kon baklon. Lima lang ka US dollar ($5) ang kada one shot sang vaccine. Kon duha ka dose ang kinahanglan, mga $10 ukon mga P500 lang. Isa lang ina ka adlaw nga sweldo sang isa ka minimum worker sa Filipinas!
***
On the other hand, ngaa gid pahugon ni Presidente Duterte ang US? Indi bala okey lang kon wala ang VFA sunu sa kay US Presidente Trump?
Well, bag-o ang presidente sang US sumugod sa Enero 20, 2021 – si Joe Biden. Ang problema dira kay basi indi man magpapahog si Biden kag kita pa ang pahugon sini kag magsalasala kita sa pagpanagang.
Huwag naman ganyan. Demokrasya man bala kita, kag dapat ang mayor naton nga pag-ulikid yara sa kapareho nga Demokrasyahanon nga pungsod kag indi sa China nga Komunista.
Of course, dapat makig-hirup man kita sa tanan para sa kalinong sang aton pag-inupod sa kalibutan. Ugaling lang kay dapat kita mas may salig sa kapareho naton sing panghuna-huna ukon ideolohiya, kon diin mas segurado ang aton pakig-abyan naton sa ila. Indi bala?/PN
