MAAYO lamang nga nangin pursigido ang Department of Education (DepEd) sa pagpadayon nga mahatagan sang edukasyon ang nga estudyante bisan pa nga yara kita sa tunga sang pandemya.
Mas nakita sang DepEd ang masanag nga paglaum sa pinakapunta sang tuman ka madulom nga banas nga gina-usoy sa karon.
Kon wala nagpangita sang ideya kag istratehiya ang DepEd, ano ayhan ang nagakatabu sa mga estudyante? Nauyang ayhan ang isa ka school year?
Matuod nga dapat kita magpangaman sa sini nga pandemya apang dapat man nga atubangon naton ang kahadlok kag dumalahan ang krisis agud nga makalampuwas. Ang hadlok yara lang sa pinsar, nagahimo lang kita sang mga bagay sa aton pinsar bisan wala sang may nagakatabu.
Kon lantawon naton ang datus sang DepEd, may 3 ka milyon ka mga estudyante ang wala pa naka-enroll sa School Year 2020-2021 antes nagsugod ang Oktubre 5 nga pagbukas sang klase
Suno kay DepEd undersecretary for planning Jesus Mateo nga ang datus ang ginkumparar sanagligad nga tui nga enrollment rason nga may nakita nga kapin pa sa tatlo ka milyon nga wala naka-enroll.
Kutob sang Setyembre 28 nga datus, ang DepEd national enrollment data nagapakita nga ang enrollment sa public kag private schools sa basic education level naglab-ot sa 24.66 million ukon 88.80 percent sang enrollment sa School Year (SY) 2019-2020 nga 27.7 million.
Sa sini nga numero, 22.46 million ang na-enroll sa public schools, nga ginatapuan sang 99.50 percent sang enrollment sang nagligad nga tuig. Sa private schools, may yara sang 2.14 million enrollees ukon 49.90 percent sang SY 2019-2020.
Suno sa DepEd, kutob sang Setyembre 28, ang datus nagapakita nga may 398, 981 ka mga estudyante ang nagsaylo gikan sa private padulong sa public schools sa sini nga school year ukon 244, 139 sa elementary; 106, 160 sa Junior High School (JHS); 42, 085 sa Senior High School (SHS), kag 6, 597 non-graded learners with disabilities.
Ang karon nga enrollment para sa SY 2020-2021 ang patimaan nga minilyon ka ginikanan ang kumbinsido sa menu of options agud mapasiguro nga mapadayon ang pagtuon.
Sadtong nagasugod pa lamang, madamo sang haum-haum, madamo sang kahangawa, madamo sang drama sa radyo, telebisyon kag social media nga ginapakita ang kabudlay sang sitwasyon apang ang tanan nalampuwasan kag padayon ang paglab-ot sa tinutuyo nga mahatagan sang edukasyon ang mga estudyante.
Nagtahaw ang mga kritiko matapos nga ila nakita nga pursigido ang DepEd kag maayo ang response sang mga ginikanan kag komunidad sa tinutuyo nga mahatagan sang masanag nga palaabuton ang mga kabataan sa tunga sang ginaantus nga pandemya.
Mas maayo ang aton sitwasyon ipaanggid sa iban nga lugar – kaangay sa Latin America and Caribbean (LAC) nga may masobra katunga sang 137million ka kabataan ukon 97 percent mga estudyante ang nag-untat sa pagtuon suno sa report sang United Nations Children’s Fund (Unicef).
Umpisa nga nagsarado ang klase, kapin sa 42 million kamga estudyante sa rehiyon ang nagabaton sang Unicef-supported distance and home-based learning nga ginadul-ong paagi sa radyo, telebisyon, internet kag iban pa nga platforms.
Apang,ginabulubanta sang Unicef nga bisan pa sa sini nga paghimakas sang ila gobyern, kapin lang sa isa sa duha ka kabataan gikan sa public schools ang maka- access sa quality distance learning kag sa puluy-an ikumparar sa tatlo sa kada apat ka kabataan gikan sa private schools.
Dapat pabakuron ang radio, TV kag internet education programs agud malab-ot ang mga estudyante nga wala masyado sang koneksyon sa internet.
Sa sini nga sitwasyon, ginahingyo sang Unicef ang mga pungsod sabug-os nga rehiyon nga amligan kag dugangan ang badyet sa edukasyon, nga may espesyal nga pagtalupangod sa kinahanglanon sang mga pigado nga kabataan nga yara sa risgo sang pag-untat sa klase.
Kon nagpauna sa kulba kag kabalaka ang DepEd, nabutang sa alang-alang ang edukasyon sang mga estudyante. Kon wala nagpangita sang paagi ang DepEd, ano ayhan ang nagakatabu sa mga estudyante.
Wala sang perpekto nga solusyon sa bag-o kag daku nga problema, apang sa amat-amat ang tanan nga sayop ang mahimo matadlong, ang kakulangan mahimo mapun-an kag makaangkon sang ideya kon ano pa gid ang mas maayo nga himuon labaw sa nahimo na.
Maathag nga ang sulo sang kaalam ginabitbit gid sang DepEd agud nga masanagan ang nadulam nga paminsaron, maathagan ang nalikupan sang kabalaka nga balatyagon.
Nagpangibabaw ang paglantaw sa masanag nga palaabuton kaysa sa pagbalikid sa madulom nga sitwasyon dala sang pandemya.(bertladera@gmail.com/PN)
