MADAMO na sang kabuhi ang nauyang sa dalan, pila na ka litro sang dugo ang nalamhit sa kamatayon nga wala sang kapuslanan.
Madamo na sang ginikanan ang nailo, madamo na sang panimalay ang nawad-an sang haligi kag iwag bangud sa indi responsable nga pagmaneho sang salakyan ukon motorsiklo.
Masubo paminsaron nga 139 ka kabuhi ang nautas sang nagligad nga tuig, umpisa Enero tubtub Disyembre, bangud sa aksidente sa dalanon.
Base sa datus sang Iloilo Police Provincial Office, may nagluntad nga 3,299 ka mga aksidente nga nagluntad sa magkatuhay nga bahin sa bug-os nga probinsya sang Iloilo.
Ginalakipan ini sang 1,571 ka physical injuries; 1,589 ka damage to properties kag 139 ka mga napatay.
Sa sini, kinahanglan nga hugton ang kampanya batok sa mga nalapas sa patakaan sa trapiko agud nga mapahagan-hagan, kon indi man lubos nga mapunggan, ang pagluntad sang mga aksidente sa dalanon nga nagahatag sang huol kag halit sa lawas, kabuhi kag propyedad sang pumuluyo.
Dapat naton akuon nga may mga makahibalo magmaneho sang salakyan ukon motorsiklo apang indi kahibalo magbasa sa mga warning sign ukon indi makahibalo magsunod sa mga pagsulundan sa trapiko.
Masubo man paminsaron nga kon kaisa mga ginikanan mismo ukon mga himata ang nagatulod sa ila kabataan nga magpalapit sa aksidente. Ginatudluan ang kabataan nga magmaneho sang motorsiklo ukon salakyan kag ginasugo nga magmaneho bisan wala sang lisensya ukon wala sang ihibalo sa patakaran sa trapiko.
Nag-umpisa sa pagsugo sa pagbakal sa merkado, sa kon ano man nga ilihog nila sa bata, tubtub nga naandan na kag nalipatan nga tudluan sa kon ano ang husto nga pagmaneho sa dalan.
Nagtubo ang kumpiyansa sang bata sa pagmaneho, kahibalo magmanipular sa mekanismo sang salakyan, apang kulang sa ihibalo kon ano ang mga pagsulundan samtang nagataris sa dalan.
Ginpabuyan-buyanan ang sitwasyon, naglipas ang panahon nga wala sang lisensya nga nagamaneho, kag nalipatan man nga iparehistro ang salakyan nga ginamaneho.
Ang tanan mabukaran lamang kon madisgrasya na sa dalan. Wala sang pangapin ang nagamaneho, wala sang insurance nga makapiyan-piyan sa gasto, kag mas makaluluoy ang masalakay nga mga tawo.
Ang aksidente sa dalanon resulta lamang sang kakulangan sa panimalay sa pagpatudok sang responsable nga pagmaneho ukon pagdala sang salakyan ukon motorsiklo.
Ang tanan naga-umpisa sa tagsa ka ginikanan ukon mga himata. Mahapos makatuon ang bata sa mekanismo sang salakyan ilabi na nga bukas ang ila paminsaron sa pagbaton sang mga ideya kag nasibu sa ila nga huyog kag bugal sa kaugalingon nga makahibalo sila magmaneho.
Kadungan sini, dapat ipatudok man sang mga nagatudlo nga indi lang makenismo ang dapat mahibaluan, kundi lakip man ang katungdanan sa angkas ukon sa sakay nga pasahero, kag mga sugata nga salakyan, kag sa mga tawo nga nagatabok sa dalan.
Dapat ipahangop man ang kahulugan sang mga traffic sign kag warning sign sa mga dalanon. Indi dapat nila pagbalewalaon bangdu risgo ang ila atubangon kag mas malala kon may malain nga matabu sa ila samtang nagabiyahe sa dalan.
Indi lamang dakpanay ang makapatagam sa mga motorista agud nga maglikaw sa pagpasaway sa dalan. Kahibalo kita nga madamo man sang ideya ang mga pasaway kon paano nga indi masambod sa chekcpoint kag indi madakpan, may ginatultol sila nga alagyan agud ind sila madakpan.
Indi naton masalig ang tanan sa kapulisan. May katungdanan ang kada isa nga magbantay kag ang kada panimalay may daku nga papel sa pagpadaku sang isa ka bata agud mangin responsable ang pagmaneho. (bertladera@gmail.com/PN)
