Sa masami nga pag-ulan, madamo nga klase ang nasablagan, madamo sang mga estudyante ang apektado sa ila pagtuon.
Asud-asud ang pag-ulan tungod sa bagyo kag subong man sang habagat. Mas naaaligmat ang tanan kon malain ang panahon kag nagahulat sa anunsyo kon madayon ukon indi ang klase sa elementarya kag sa hayskol.
Suno sa ginbalhag sang Save the Children sadtong Abril 2024, 26 milyunes ka mga estudyante ang nagasuprer sa halit sang climate change.
Nagapangatubang ang Pilipinas sang madamo nga impact sang climate change, lakip na ang El Nino nga nagadala sang indi maagwantahan nga init kag El Nina nga tuman ka munog nga ulan, magluwas pa sa makusog nga mga bagyo kag iban pa nga sahi sang mga kalamidad.
Ang ini nga mga sitwasyon tuga sang climate change ang nagakatabu man sa 75 milyunes ka mga kabataan sa bug-os nga kalibutan nga ang ila edukasyon ginasablagan kada tuig sang natural nga mga kalamidad kaangay ang baha kag tagmala.
Nasaksihan na naton sa pila na ka adlaw nga masami ang pag-ulan kag gindeklarar nga wala sang klase ang mga estudyante.
Kaangay man sini sadtong tuman ka taas sang heat index nga 1,042 ka public schools sa pre-schools tubtob high schools ang nagkanselar sang klase sa bug-os nga rehiyon.
Maathag nga tuman ka daku sang sablag sa pagtuon ang ginatuga sang panahon nga tuman ka init kag tuman nga pag-ulan.
Madamo na sang pagtuon nga nagasiling nga ang kalamidad may daku nga impact sa pagtuon sang mga estudyante, ilabi na sa ila academic achievements. Apang, may mga educational institutions nga makadumala sa sini nga sablag sa klase paagi sa pag-alibyo sa negatibo nga epekto sa performance sang kabataan.
Ginsambit sang Asian Disaster Reduction Center (ADRC) nga ang Pilipinas isa ka pungsod nga nahamtang sa Ring of Fire ukon Typhoon Belt. Nagakahulugan nga 20 ka mga bagyo ang nagasulod sa rehiyon, isa man ini ka earthquake zone nga may 23 ka aktibo nga mga bulkan gani may mataas nga posibilidad sang pagluntad sang sekondaryo nga epekto kaangay sang baha kag landslide.
Masami nga nagasablag sa pagtuon ang malain nga panahon, kon may mga bagyo, sa mga bulan sang Hunyo tubtob Nobyembre.
Madumduman nga gin-islan man ang iskedyul sang pagbukas sang klase sa tuyo nga makalikaw sa panahon sang tingulan apang nagreklamo naman sang nagluntad ang tuman ka init nga panahon kag ginkanselar naman ang mga klase.
Kuntani tun-an man sang gobyerno kon ano ang mangin epekto sa edukasyon sang kabataan kon masami nga wala sang klase kag kon ano ang angay nga himuon agud nga maulian ang panahon nga wala naka-eskwela ang mga estudyante.
Bagay nga kanselahon ang klase kon ang mga buluthuan nahamtang sa kabukiran nga mabudlay para sa estudyante ang pagpadulong, kon may suba nga labayan, ukon nagatiphag ukon day-os ang duta.
Kon diri sa syudad, malapit ang mga buluthuan kag wala sang dapat kabalak-an nga mabutang sa peligro ang mga estudyante.
Kon paminsaron, mas makabig nga hilway kag luwas sa katalagman ang mga buluthuan tungod nga ginahimo gani ini nga evacuation center sa tion sang kalamidad. Diri nagatenir ang mga pumuluyo agud nga makalikaw sila sa katalagman. Diri sila nagapasilong para nga indi sila mabutang sa alang-alang.
Angay nga tun-an, usisaon, kag hatagan sang nagakadapat nga igtalupangod kon bala husto ang ginahimo nga pagkanselar sang klase. Kon bala mas daku ang madulot sini nga benepisyo para sa mga estudyante ukon mas makapaayo nga padayunon ang klase kag maghimo lang sang angay nga tikang nga indi mabutang sa katalagman ang mga estudyante.
Tuhay ang sitwasyon sa kada lugar, sa syudad ukon sa mga banwa nga may mga suba ukon nahamtang sa tiilan sang bukid, ukon mismo sa nabukid nga bahin.
Dapat likawan ang pag-anggid nga bangud sa mamunog nga ulan kanselahon gilayon ang klase kaangay sa ginahimo sang iban.
Tandaan naton nga tuhay ang sitwasyon sang kada lugar.
Para sa mga nauna nga henerasyon, ginasulay ang ulan, nagakapote, kag naga-aligmat kon tingulan na, mas handa kag may ideya ang mga estudyante sadto kaysa sa karon nga panahon.
Kon ginakanselar ang klase, nagadiretso ang mga estudyante sa mga mall, nagalagaw, nalipay nga wala sang klase kag gina-enjoy ang paglagaw.
Mas nanamian ang mga estudyante nga magdayan-dayan bisan naga-ulan. Wala man sila nabalaka nga mabasa ukon basi trangkasuhon, indi kaangay sa ginakabalak-an sang aton mga opisyales sa gobyerno.
Dapat lantawon sa tuhay nga perspektibo kon bala kanselasyon sang klase ang solusyon ukon basi may iban pa nga paagi agud nga indi masablagan ang pagtuon sang mga estudyante.
Indi naton luyag nga matapos ang panahon nga wala sang may natun-an ang mga estudyante kag masami na lang kita mag-react kon malain ang panahon. Dapat may klaro kita nga tikang kon paano maatubang ang hangkat sang climate change nga indi maapektuhan ang pagtuon sang mga estudyante. (bertladera@gmail.com/PN)
