ISA KA daku nga palaligban sang aton mga kauturan sa mga kabanwahanan ang pagpadulong sa mga pribado nga ospital agud nga makapabulong sa ila balatian nga nagakinahanglan sang mga espesyalista kag abanse nga kagamitan.
Matuod nga gina-upgrade ang mga ospital sang probinsya sang Iloilo, ginapondohan kag ginadugangan ang kagamitan, ginapasangkad agud nga mas madamo ang mnaakomodar kag madapatan sang pagbulong.
Apang, sa matag-adlaw nga tanan, tuman ka damo sang pasyente ang ginapadangat sa ospital, ilabi na ang mga may emerhensya nga kaso nga nagakinahanglan sang gilayon kag pinasahi nga pag-atipan. May mga kaso nga indi masarangan sang mga district hospital kag kon kaisa wala sa ila pasilidad ang kinahanglanon sang pasyente kabangdanan nga ini ang gina-refer sa mga governmetn hospitals diri sa syudad sang Iloilo nga amo ang Western Visayas Medical Center kag West Visayas State University Medical Center.
Maathag nga bisan ano pa ka himakas sang gobyerno apang sambot sa gihapon tungod nga madamo ang mga pasyente nga nagadangat sa ospital kag ang ini nga mga pasyente ang kinahanglan nga isaylo sa mga ospital nga may bakante kag makaatipan sa sahi sang ila balatian ukon kaso nga tuman ka emerhensya nga kinahanglan gilayon nga madapatan sang pagbulong.
Bangud sa sini nga sitwasyon, may nabalay na nga kasugtanan sa tunga sang ALEOSAN District Hospital sang Iloilo Provincial Government kag Department of Health, kaupod ang Iloilo Mission Hospital kag Iloilo Doctors’ Hospital agud nga kon may i-refer man nga pasyente gikan sa ALEOSAN District Hospital, akomodaron ini sang duha ka pribado nga ospital.
Daku nga bulig ini para sa mga pigado nga mga pasyente nga makaagom sang serbisyo medikal nga nagakaangay para sa ila ginaagunto nga balatian ukon emerhensya nga sitwasyon.
Nakita ni 1st District Board Member Jo Ann Germinanda nga hatagan ini sang nagakaangay nga atensyon kag mahingyo ang gobernador nga makapapag-on sang kasugtanan sa tunga sang kapitolyo kag DOH upod sa iban pa nga pribado nga mga ospital agud nga kon diin may bakante, maakomodar gid ang pasyente kag kon diin mas lapit sa ila nga lugar, mas maatinderan sila gilayon.
Nabatyagan ni Board Member Germinanda ang kahimtangan sang mga pumuluyo, ilabi na nga masami siya nga nagapadulong sa kabarangayan kag iya personal nga masaksihan kag mabatian ang mga panuaron sang mga pumuluyo tuhoy sa ila sitwasyon.
Nahibaluan nga may pondo nga Medical Assistance for Indigent Patients ukon MAIP Program nga ginatugyan sa DOH gikan sa talatapan sang tagsa ka kongresista. Gina-download ini sa mga ospital nga nasakpan sang isa ka kongresista agud nga ibulig sa iya mga kasimanwa.
Nakita ni Board Member Germinanda nga isa ini ka manami nga sistema kon may naga-igsister nga kasugtanan sa tunga sang Iloilo Provincial Government kag DOH kag iban pa nga mga pribado nga ospital.
Nagahimud-os man ang Department of Health nga mapasangkad ang MAIP program kag mas mapahapos ang sistema kag mas madamo ang mabuligan nga mga pumuluyo nga nagakinahanglan sang medical assistance.
Ginatinguhaan nga makapasad sang kasugtanan sa iban pa nga mga pribado nga ospital ang probinsya sang Iloilo agud nga indi madalukan sang higayon ang mga pasyente nga nagahimakas nga mag-ayo gikan sa ila balatian.
Kahibalo kita nga madamo sang pumuluyo ang nagaparumatay sa ila balay kag nagahulat na lang kon sa diin kutob ang ila ginhawa tungod nahadlok magpa-ospital sa kahangawa nga basi daku ang ila gastuhon kag wala sila sang kwarta para diri. Mas ginapili nila nga agwantahon kaysa sa maghatag sang problema sa ila pamilya.
Ang kahangawa sa mangin kagastuhanan sa ospital amo ang nagapugong sa mga pasyente nga mag-agwanta ukon magparumatay na lamang. Nangin mabudlay para sa ila ang pag-agom sang serbisyo nga ila kinahanglanon.
Bangud sini, luyag nga sapnayon ni Board Member Germinanda ang naga-uy-oy nga pumuluyo agud nga madala sila sa ospital kag mahatagan sang atensyon-medikal.
Nagakabalaka siya bangud masami nga gutok ang mga ospital kag wala sang bakante nga hulot nga makaakomodar sa mga pasyente. Kinahanglan sila nga i-refer sa iban nga ospital, ilabi na sa mga pribado nga ospital sa syudad sang Iloilo.
Kon matigayon, ang mga pasyente mahimo na nga maakomodar sa mga charity ward sang pribado nga ospital kag ang ila mangin balayran ang iga-charge sa pondo sang MAIP program.
Daw ano ka nami batyagon nga mabuligan na ang mga pasyente, magamag-an pa ang ila pamatyag tungod nga wala sila sang problemahon sa ila balayran sa ospital.
Bilang isa ka iloy kag may kabalaka sa pumuluyo, indi luyag ni Board Member Germinanda nga mag-antus ang pumuluyo kag iya ginahimakasan nga sila ang masapnay agud nga magmag-an ang ila kahimtangan.
Nagkaangay na gid man nga lubuson ang ginahatag nga bulig sa mga pumuluyo. Tungod ang programa gindesinyo para sa ila, nagakaangay nga sila ang mas labaw nga makabenepisyo sini. Kinahanglan lang nga medyusan agud lubos nga mapanginpuslan ang mga programa kag mahatag nga wala sang sablag sa labi nga nagakinahanglan nga mga pumuluyo. (bertladera@gmail.com/PN)
