Seguruhay, indi kay pa-una-una ang pag-develop sang vaccine

MADAMO nga global news outfit ang nagdala, sang sining karon lang, sang balita nga ang Rusya naka-develop na sang COVID-19 vaccine, nga pwede na ma-mass produce bag-o matapos ang ining tuig, 2020.

Ini mismo ang ginpahayag ni Russian President Vladimir Putin, nga ginpabugal pa nga ang isa sang na-injectionan (inoculated) sang vaccine sa Clinical Trial 3, isa sang iya mga anak nga babaye.

Maayo man kuno ang pamatyag sang iya anak kag may “high number of antibodies”. Ini nga kadamuon sang antibodies importante kay amo ini ang lubos nga makalutos sang COVID-19 virus.

Indi lang kita ugaling kaseguro kon matuod ang ining ginapahayag ni Putin.

Una, kinahanglan may masaligan nga ebidensya nga mapahayag sang clinical trial data ang Moscow’s Gamaleya Institute nga amo kuno ang nag-develop sining Russian vaccine. Wala pa ugaling napakita ini (clinical trial data) for scrutiny sang scientific world. Kinahanglan man ini sang World Health Organization (WHO) agud ma-rekomendar ini para sa global use, nga wala pa man mahimo sini.

Ikaduha, nagaduha-duha kita nga samtang yara pa lang sa Clinical Trial 3, nga wala pa matapos ang pagtilaw sang tanan nga gin-testingan, nga tugtan ni Putin nga mag-partisipar sa sining trial ang iya anak.

Ina tungod kon ako ang amay sang anak ni Putin indi gid ako magsugot nga i-risgo ang akon anak sa isa ka trial nga padayon pa ginahiwat kon “effective and safe” ukon indi ining vaccine.

Ano gid bala ang diperensya sang iya anak sa iban nga nag-voluntario agud mag-partisipar tubtub sa Clinical Trial 3? Luas sa mga nag-boluntad baylo sa ano man nga pabor, madamo dira nga nasentensyahan death penalty baylo sa pagpanubo sang ila sentensya. Ti, ngaa anak mo gid President Putin?

Kon luyag gid niya, siya ang personal nga mag-boluntad sa pag-partisipar sa ining ulihi nga trial – Clinical Trial 3. Indi lang ang iya anak! Dapat siya ang mag-risgo sang iya kabuhi agud ipalayo ang iya anak sa katalagman. Indi bala?

Well, okey lang ina sa iya seguro. Ruso siya kag indi Filipino nga handa pangapinan ang iya mga anak sa ano man nga katalagman.

***

Isa pa, ginapabugal gid ni Putin nga una gid ang Rusya sa pag-develop sining vaccine. Pang-pogi points lang ini seguro, katulad sang una nga satellite (Sputnik) nga ginpalupad sang Rusya. Ano abe ang mapabugal pa sang Rusya kay sa katapus-tapusan ang Estados Unidos man ang una nga nakatapak sa bulan, nga amo gid man ang target sang Rusya sa ila pagpalupad sang Sputnik 1 tubtub 4 nga ugaling naunahan pa sang Estados Unidos.

Ginatawag na sa karon sang Rusya ang pag-develop sang vaccine nga Sputnik 5. Basi bala ang Estados Unidos, Germany, United Kingdom ukon Saudi pa ang una maka-mass produce sang Covid-19 vaccine nga hipus-hipos lang sang ila ginahikot agud maseguro gid nga “effective and safe” ini.

May balita na gani nga maka-mass produce na sang vaccine ang Germany sa Oktubre 2020. Duha ini ka bulan bag-o ang plano sangRusya sa pag-mass produce.

***

Sa Filipinas, una si Presidente Duterte nga nagpahayag sa China nga kon pwede isa ang Filipinas makabaton ang COVID-19 vaccine nga i-produce sini.

Karon, sa sining balita sang Rusya, ang Rusya mismo ang nag-offer sa paghatag libre (kuno) sang kinahanglanon nga vaccine sini.

Aba, pauna-una man gali ang pagbaton ni President Duterte sang vaccine sa Filipinas kag indi kay seguruhay. In fact, nag-boluntad siya nga una magpa-inoculate sang vaccine.

Basi pa-pogi points lang seguro a. Man indi man siya qualified nga magbaton sing vaccine tungod sa iya katigulangon kag kahimtangan sang ikaayong lawas. Basi indi mabaton sang iya lawas ang “adverse effect” sini sa iya.

Hulaton na lang seguro ni Presidente Duterte (kag ako man) nga malakip sa herd immunity nga madala sang 70-80% nga qualified bakunahan kag sang mga may natural immunity, kon may ara man.

Isa pa, sa luyag nga isa kita sa maka-una, indi ayhan pareho man ini sa Dengvaxia nga samtang yara pa sa clinical trial ginpagamit na sa linibu naton nga mga kabataan, nga madamo sini ang nagkalamatay sa alegasyon kag ginpasaka nga court cases nga amo gid ini ang ginbangdan sang ila kamatayon?/PN