DAKU naton nga problema ang wala pagsalig sang mga pumuluyo sa COVID-19 vaccine.
Sunu sa isa ka pungsodnon nga survey, kag bisan sa mga survey sa lokal nga mga radyo, wala katunga sang aton pumuluyo sa subong ang wala gid luyag magpabakuna anay sa COVID-19 vaccine.
Ngaa ayhan? Initially, tungod ang ining mga vaccine pang-emergency lang kag manubo ang “efficacy and safety” sini.
In fact, kay pang-emergency lang ini tungod sa pandemic, ginapahanugutan ini sang World Health Organization (WHO) bisan 50 ka porsyento lang ang “efficacy and safety”.
Ano naman ang paathag sang mga health experts parti sini?
Indi seguro tanto sa kaso sang “efficacy” sa laboratory-controlled environment, nga sa aktwal nga “effectiveness” mas manubo pa dira ini tungod sa mga intervening factors sa natural environment.
Sunu kay L.J. Tan, chief strategist sang non-profit nga Immunization Action Coalition, ang “effectiveness” nagatumod sa ikasarang sang vaccine agud mapunggan (prevent) ang pagluntad sang aktwal nga balatian.
In other words, por ejemplo lang, siling niya,“If you vaccinate 100 people, 50 people will not get the disease.”
Ano naman ang matabo sa nabilin nga 50? “It may mean that people are less likely to be hospitalized, require ICU care or die,” siling naman ni Dr. Bill Miller sang Ohio State University College of Public Health.
Sa aton pa, may benepisyo gihapon ang mabakunahan sang vaccine nga manubo ang “efficacy”, that is, kon indi ka man lubos ma-protektahan sang vaccine, ang “weak” nga immunity response mo sa vaccine pwede makapahagan-hagan sang igu sang COVID-19.
***
Ang daku gid naton nga problema angot sa “safety” sang pagpabakuna. Ina tungod ang wala nakit-an nga adverse effects sa clinical trials pwede magtuhaw sa aktwal na nga kaso, gani kinahanglan i-monitor gid pirme.
Ang ining adverse effects ginapanan-aw sing mga health experts sa kaso sang mga tigulang kag ang may mga pondo nga balatian katulad sang hypertension, diabetes, congested heart, may immunity problem, kag iban pa nga ma-determine sang health specialist.
Ang ining mga vaccine wala man gani ginapagamit pa sang pila ka manufacturer sa mga kabataan kag sa mga sobra katigulang.
Ang Sinovac sang China nga may 50 percent lang sing “efficacy and safety”, por ejemplo, pwede lang sa mga may edad 18 tubtub 59.
Ang Pfizer/biotech, nga ang “efficacy and safety” sobra sa 90%, wala man nag-experimento sa mga may edad kubos sa 18 anyos. Naglakip ugaling ini sang mga senior citizen (60 anyos pataas).
Kon may problema man sa pagpabakuna sa Sinovac sang China, wala kita kahibalo ugaling tungod mahuyog mag-cover-up ini sang mga importante nga kamatuoran.
Samtang, ang balita sa Pfizer nagasiling nga may mga napatay na sa mga nabakunahan sini. Napulo kuno sa Germany kag kasubong man kadamo sa Norway nga halos tanan sini mga senior citizen.
Although may mga senior citizen man nga wala man mag-sufrir sang peligroso nga adverse effects, katulad sa kaso ni Pope Franics kag ni retired Pope Emeritus Benedict XVI.
Tungod sini, ginapa-imbestigar pa karon kon ano gid ang kabangdanan sang ila kamatayon.
Meantime, ang Australia nagpauntat anay sang pangbakuna sang Pfizer sa ila pungsod tungod sini.
Tungod man sini, ang nasulod sa ulo sang mga tawo amo ang mga kaso sang mga napatay, nga nagdugang pa gid sa kulba sang aton mga pumuluyo.
Tungod sini, diri sa pungsod, ang wala sadto anay luyag magpabakuna kag ang mga may pangduha-duha,luyag anay mahibal-an kon sin-o ang una magpabakuna sa ila mga opisyales sang banwa.
Lakip na dira si Iloilo City Mayor Jerry Treñas kag pila pa ka meyor. Si Presidente Duterte sugot mauna, ugaling indi siya luyag ipa-publiko kay kalaw-ay kuno kay sa buli siya mapa-injection. Ayhan ukon nakapabakuna na upod sa iya mga special bodyguards? Ambot lang.
Pero, kon nakapabakuna na si Presidente, indi seguro sa Sinovac kay tubtub lang 59 ang pwede sini pabakunahan kag si Presidente over 70 years old na.
Kon ako ang pamangkuton, tungod sa pangduha-duha sang madamo sa vaccine, ang dapat mauna amo ang mga soldado. Obligasyon nila nga i-risgo ang ila kabuhi sa pagdampig sang aton sovereign people nga ila amo.
Pwede na seguro ang 1,000 ka soldado nga paunahon agud maseguro kon ano gid ang mangin epekto sang bakuna sa ila. Ano abe sa inyo?/PN
