ANG amon pari sa Mandurriao Church, sa iya sermon sang Domingo, nagpahanumdom sa aton mga ginikanan sa dugang nga pagtuytuy kag pag-amlig sang ila magagmay kag salawayon nga mga kabataan.
Ina tungod sa indi na seguro mapunggan nga pagpasar sang bag-o nga kasuguan nga nagapanubo sang “criminal liability” halin sa edad nga 15 tubtub 12 anyos.
Aprubado na ang hagna sa Kamara kag basi maaprubahan man ini sa Senado sa palaabuton nga Mayo ukon Hunyo, sunu kay Senate President Tito Sotto.
Sa sini nga bag-o nga kasuguan, ang mga kabataan nga may edad panubo sa 12 anyos “exempted” sa pag-panabat sang ila nahimo nga krimen, kag indi na sa edad nga 15 anyos panubo sa idalom sang karon nga kasuguan, ang R.A. 9344.
Pwede sila, ugaling, manabat sa mga civil damages, ukon kabayaran sang mga naperhwisyo nila nga mga bagay ukon sang madulot nila nga kasamaran sa mga biktima, nga lulukduhon naman sang ila mga ginikanan.
Pasalamat kita ugaling kay ang may edad 12 tubtub 17 anyos indi kilalahon nga mga kriminal, kundi mga Children in Conflict with the Law (CWL) lang, luas lang kon gapakita sila sang husto na nga pamensaron (discernment) agud manabat katulad sang mga may legal na nga edad nga 18 anyos pataas.
Pwede lang sila ma-detener sing temporaryo sa mga rehabilitation kag training centers, katulad sang Bahay Pag-asa, sa diin tudluan sila mangabuhi kag mag-usoy sang tadlong nga direksyon sa ila kabuhi.
Sa sini nga kasuguan, may salabton man ang mga ginikanan sa ila pagpatumbaya sa ila mga kabataan kag ang mga tawo nga nagasugyot ukon naga-gamit sa sining mga kabataan agud maghimo sing malain.
***
Sa madamo nga beses nga napilitan sa pagsabat si Gob Art sa pamangkot kon sin-o ang ulo-ulo sang pag-delay sang 2019 Budget, ginasiling niya: Ang “boss” nila, nga ang ginatumod sang “nila” amo ang maka-Biron nga yara sa mayoriya sa Sangguniang Panlalawigan (SP).
Sang nagligad nga Huwebes sa iya semanal nga paghinun-anon sa media, wala na si Gob magpatumpik-tumpik pa. Ginmensyonar na niya si Cong. Ferjenel Biron nga amo gid ang promotor sang pagpa-delay sang 2019 nga budget paagi sa iya mga ka-partido sa SP.
Ina tungod si Congressman Biron gid man ang nagapamuno sang iya grupo diri sa probinsya sang Iloilo.
Samtang dapat tani ma-aprubahan na ang badyet bag-o matapos ang Disyembre 2018, nagdugay pa ini kag ginahingyu gani sang maka-Biron nga tapuson pa sa Marso, kon san-o may “banning” na sa pagpatigayon sang mga proyekto kag mga programa para sa mga pumuluyo.
Madamo sang mga kaundan sang ginproponer ni Gob nga executive budget sa 2019 nga nagadala sang kaayuhan sang mga pumuluyo nga segurado luyag likawan sang mga maka-Biron nga indi ma-implementar sing dali-dali. Ngaa man?
Ina tungod nakita nila seguro nga ang kaayuhan nga madala sang 2019 Budget daku gid nga bulig sa kandidatura ni Toto Defensor sa pagka-gobernador kag sang iya ka-grupo kontra kay Congressman Biron kag sang iya man ka-grupo.
Kag kon ginaduso gid nila ang pag-delay sang 2019 Budget, ina tungod man seguro kay wala sila sang daku nga isyu batok kay Toto Defensor luas nga punggan ang ano man nga kaayuhan nga mahatag sang 2019 budget sa naulihi.
Ugaling gulpyada nga may problema ang mga maka-Biron sa sining ila padihot. Ang mga meyor, nga ang laban gani ka-partido ni Biron, nagpasar, sang sini lang, sang resolusyon nga nagahingyo nga padasigon na sang SP ang pag-aprubar sang 2019 Budget. Ang Liga ng mga Barangay gani sa banwa sang Cabatuan naghingyu man sang kasubong nga resolusyon. Kag may magasunod pa nga mga resolusyon, segurado.
No doubt, daku gid ang pagka-kinahanglan sining mga meyor kag mga kapitan sa barangay sa madamo nga proyekto nga ginapaabot man sang ila pumuluyo halin sa 2019 Budget.
Ti, ano ang maayo sini, Congressman Biron kag sang mga ka-partido mo dira? (w_mateojr@yahoo.com/PN)
