MA-IMAGINE ninyo ang inyo life nga wala sang driver?
Ako, daw sa mabudlayan gid kay wala ako naga-drive. Indi ako makahibalo magmaneho sang salakyan. Gani dako ang akon pasalamat sa mga tsuper nga nagaserbisyo sa aton sa adlaw nga tanan para makakadto sa aton mga padulungan.
Ang ginatumod ko ina’ng mga tsuper sang mga pangpasahero nga salakyan.
Day in, day out yara sila sa dalan…mainit man o maulan.
Sa sini nga kaangtanan, nagapati ako nga palangga man sang mga tsuper ang ila trabaho. Mabudlayan sila siguro nga maglawig sa sini nga klase sang palangitan-an kon kulang ang ila “love” sa sini nga sahi sang trabaho.
***
Nagapangurus ako sa kada ko saka sa public utility vehicle (PUV) o public utility jeepney (PUJ). Nagapangamuyo ako nga kabay “safe” lang ang amon travel bangud indi malipod nga dako ang risgo sa dalan. Upod sa pangamuyo ko (kon taglumapaw ang “generosity” ko) amo ang pangamuyo para sa driver nga malab-ot kontani niya ang iya “boundary” para sa sina nga adlaw. Man kon nabatyagan sang mga tsuper nga pigado ang kita sa pagmaneho sang salakyan, posible nga mangita siya sang iban nga palangitan-an.
Kon may makita ako nga jeep nga naaberiya sa dalan, nagapanguros gihapon ako (if not, say ang little prayer) nga makaayo niya dayon ang guba sang iya salakyan. Ang inoras nga mausik sa pagkumpuni sang naguba nagakahulugan sang madula nga kita gikan sa mga pasahero.
Indi katulad sa iban nga dalagko nga kompaniya sang PUJs nga may mekaniko nga nagakaayo sang maguba, ang ordinaryo nga driver amo pa ang magakaayo sang naguba sa iya salakyan nga nagadugang sini sang stress sa iya.
May mga kahigayunan nga mismo kasubong niya tsuper ang naga-kantyaw pa sa iya sa iya kaalang-alangan. “Ari posporo, tutdi na lang!” Ukon ang iban magapang-insulto pa nga “pasisihan mo na lang ang imo salakyan!” Ang kailo nga tsuper nagakabig lang sang tanan nga pangantyaw sa ila nga “joke” lang.
***
Madamo na nga mga success story ang aton nabatian parte sa kadalag-an sang isa ka amay nga napatapos ang mga anak nya sa ila pagtuon bangud lang sa pagmaneho sang salakyan. Sila naman karon ang daw “Don” sa ila puluy-an bangud ginabalusan sang ila mga bata ang ila pinamalhasan.
Pero may ara man ako nahibal-an nga todo kayod nga driver nga ginabalewala ang kakapoy, matustusan lang ang pag-eskuela sang iya kabataan.
May tricycle driver nga duha ka unit ang iya ginabulos-bulos byahe. Samtang nagatambay / nagapila ang isa, nagayahe naman ang isa. (Wise move apang wala halos sang pahuway ang tsuper) Aga pa nagabyahe na, gab-i na ara pa sa TODA. Ang kailo, ginabatyag gid sang iya lawas ang iya pamasada.
***
Kon malisod ang nadangtan sang isa, mas makalolooy ang iya sang driver sang trisikad. Kaugalingon nga kusog ang puhunan sa pagdul-ong sang iya pasahero sa padulungan. Matuod nga indi gastuso ang puhunan (wala nanagamit sang gatung) pero puersa naman ang ginasaligan.
Ang amo nga sikad driver indi ugaling masuerte sa iya mga bata. Ang duha nga napatapos nya na eskuela mansig pensar man lang para sa ila karon na pundar nga pamilya samtang ang isa nga bata, kinse anyos pa lang nagbusong na. (Pagkaligad sang isa ka tuig, nakaduha na ang bata). Hay, karon ang pobre nga amay naga-sub pa “bantay bata” nila. Diin matuod ang hustisya?
Kon kaisa, may mga tsuper nga na-lose sight na sa ila gina-obra bangud kulo nila ang kabug-aton sang pangabuhi. Gani, hala, sige pangita pasahero. Sige pasada. Bisan tigulang na, sige pa kay wala man sang may masandigan pa. (To be continued) (runjirjamolo@gmail.com/PN)